جک سقفی صلیبی یکی از مهمترین تجهیزات در پروژههای ساختمانی است که برای نگهداری موقت سقف یا قالبهای سقفی هنگام بتنریزی استفاده میشود. جک صلیبی نقش کلیدی در ایمنسازی، پشتیبانی و تثبیت قالبهای سقفی ایفا میکند. این ابزار در واقع ترکیبی از قدرت مکانیکی، طراحی مهندسی و کاربردی به واسطه شکل صلیبی در بالای جک است که در پروژههای مختلف ساختمانی برای نگهداری سقف، تیرچه و قالبهای بتنریزی شده استفاده میشود. برای مشاهده انواع جک سقفی صلیبی با مشخصات فنی، ظرفیت بار، طول قابل تنظیم و راهنمای نصب ایمن و سریع، به صفحه فروشگاه و «جک سقفی صلیبی» مراجعه کنید تا مدل مناسب پروژههای دال و سقف را بر اساس نیاز بار، سرعت اجرا و هزینه تأمین انتخاب و سفارش دهید.
ساختار و اجزای جک سقفی صلیبی
این جک معمولاً از پنج بخش اصلی تشکیل میشود:
- لوله داخلی و خارجی(بدنه اصلی): ساختار تلسکوپی دارد و امکان تنظیم در ارتفاع های مختلف را فراهم میکند. لولهها معمولاً از فولاد ضخیم با قطر حدود ۵۰ تا ۶۰ میلیمتر ساخته میشوند.
- رزوه و مهره تنظیم ارتفاع : برای افزایش یا کاهش ارتفاع جک با چرخاندن مهره، ارتفاع دلخواه قابل تنظیم است. رزوه باید از جنس مقاوم در برابر سایش و خوردگی باشد.
- پین قفلکننده: پس از تنظیم ارتفاع، پین وارد سوراخهای جانبی میشود تا از تغییر ناخواسته جلوگیری کند و از حرکت ناگهانی جک جلوگیری شود.
- صفحه کف (پایه): برای پایداری بیشتر، جک باید روی سطحی صاف و مقاوم قرار بگیرد. سطح صفحه معمولاً حدود ۱۵×۱۵ سانتیمتر است.
- سر صلیبی: این بخش به شکل “صلیب” طراحی شده که باعث پخش یکنواخت بار بر روی قالبها یا تیرچهها شده و تیرچه یا قالب را به صورت متقاطع بهتر نگهداری میکند. معمولاً دارای عرض حدود ۴۰ تا ۵۰ سانتیمتر است.
کاربردهای اصلی
- تثبیت سقفهای تیرچهبلوک یا یونولیتی پیش از گیرش بتن
- نگهداری و تثبیت قالبهای سقفی هنگام بتنریزی
- کمک به تثبیت سازههای موقت
- پشتیبانی از سقفهای یونولیتی یا تیرچهبلوک
- استفاده در ساختمانهای چند طبقه و دالهای بتنی
مزایای استفاده از جک سقفی صلیبی
استفاده از جک سقفی صلیبی مزایای زیادی دارد:
- افزایش ایمنی کارگاه و کاهش ریسک ریزش سازهها هنگام بتن ریزی
- امکان استفاده مجدد در پروژههای مختلف
- سهولت در حملونقل و نصب
- تنظیم ارتفاع با دقت بالا(مناسب برای ارتفاع های مختلف برای سقف)
- پخش یکنواخت بار روی قالبها
- صرفه جویی در زمان و نیرو انسانی

انواع جک سقفی صلیبی
- جک ثابت(معمولی): بدون قابلیت تنظیم، مناسب برای ارتفاع خاص، دارای طراحی ساده و ارتفاع مشخص
- جک تلسکوپی (قابل تنظیم):متداولترین نوع با قابلیت تنظیم ارتفاع(از طریق رزوه و پین)
- جک صلیبی متحرک: سر صلیب قابل تنظیم برای جابجایی قالب
- جک هیدرولیکی: در پروژههای خاص صنعتی و نیازمند تنظیمات دقیق(دارای مکانیزم تنظیم قدرت)
مشخصات فنی و ابعاد رایج
- ارتفاع قابل تنظیم: از 1.7 تا 4.0 متر (برخی مدلها تا 5.5 متر)
- وزن جک: بین 18 تا 27 کیلوگرم (بسته به جنس و ضخامت)
- تحمل بار: از 1.5 تا 2.5 تن (در مدلهای صنعتی بیشتر)
- جنس لولهها: فولاد نرم یا آلیاژی با روکش رنگ اپوکسی یا گالوانیزه
- ضخامت دیوارهها: معمولاً بین ۲٫۵ تا ۳ میلیمتر
عوامل مؤثر بر قیمت جک سقفی صلیبی
- جنس و ضخامت لولهها: هرچه ضخیمتر و مقاومتر باشد، قیمت بالاتر می رود.
- نوع صلیب: مدلهای قابل تنظیم گرانترند.
- برند تولیدکننده: شرکتهای معتبر قیمت بالاتری دارند ولی کیفیت بهتر ارائه میدهند.
- ظرفیت تحمل بار: جکهایی با تحمل بار بیشتر، گرانترند.
- نوع رنگ یا پوشش ضدزنگ: جک با پوشش گالوانیزه قیمت بیشتری دارد.
نکات ایمنی هنگام استفاده
- بررسی سالم بودن رزوه و پین پیش از استفاده
- استفاده از دستکش هنگام تنظیم ارتفاع
- قرار دادن جک بر سطح صاف و محکم
- اجتناب از بارگذاری بیش از حد
- استفاده همزمان از چند جک برای توزیع بار
نگهداری و تعمیرات
- تمیز کردن رزوهها از بتن یا خاک پس از هر استفاده
- روغنکاری رزوه برای حرکت روان مهره تنظیم ارتفاع
- بررسی نشانههای زنگزدگی و تعویض قطعات آسیبدیده
- نگهداری در مکان خشک و دور از رطوبت
استاندارد طول جک سقفی صلیبی
جکهای سقفی صلیبی معمولاً در اندازههای استاندارد زیر تولید میشوند:
| طول جک | ترکیب لولهها | وزن تقریبی | کاربرد |
| 3.5 متر | 2m نری + m1.5 مادگی | 13–15 کیلوگرم | رایجترین سایز برای سقفهای معمولی |
| 4 متر | 2.5m نری + m1.5 مادگی | 15–17 کیلوگرم | مناسب برای سقفهای بلندتر |
| 5 متر | 3m نری + m2 مادگی | 19–21 کیلوگرم | برای پروژههای صنعتی یا تجاری |
| 6 متر | 3m نری + m3 مادگی | 23–26 کیلوگرم | استفاده محدود، نیازمند ایمنی بالا |
ارتفاع قابل تنظیم جکها به کمک رزوه و پین انجام میشود و معمولاً رزوهها 17 یا 20 سانتیمتر طول دارند.
تفاوت جک صلیبی سنگین و سبک
جک سقفی صلیبی در دو نوع سبک و سنگین تولید میشوند. هرچند از لحاظ ظاهری، نوع رزوه و … یکسان اند و تفاوت اصلی در ضخامت لولهها، وزن، و میزان تحمل بار است.
| ویژگی | جک سبک | جک سنگین |
| ضخامت لوله نری | 2 میلیمتر | 2.5 میلیمتر |
| ضخامت لوله مادگی | 2 میلیمتر | 2.5 میلیمتر |
| وزن | 13–15 کیلوگرم | 19–26 کیلوگرم |
| تحمل بار | مناسب برای سقفهای سبک | مناسب برای سقفهای سنگین و دالهای بتنی |
| قیمت | کمتر | بیشتر |
| کاربرد | پروژههای مسکونی کوچک | پروژههای صنعتی، تجاری یا چندطبقه |
جک سنگین به دلیل ضخامت بیشتر، مقاومت بالاتری در برابر فشار بتن دارد و در پروژههایی با بار زیاد توصیه میشود.